Ik las laatst een aardige tweet van Willem Middelkoop: ‘Wie zijn gevoel volgt, verkoopt meestal dichtbij de bodem en koopt dichtbij de top’. Al jaren vind ik Willem Middelkoop een interessante man om te volgen. Middelkoop is een scherpe, analytische vent die ik zelden of nooit op onzin weet te betrappen. Dat vind ik al heel wat in deze tijd. Zijn uitspraak is de moeite waard om even iets langer bij stil te staan dan een paar seconden en de maximale 140 tekens van een tweet.
Het gevoel van de mens zit namelijk zo in elkaar dat we ons altijd graag bij de winnaars willen scharen. Een verschijnsel dat je bijvoorbeeld ook in de sport ziet: het team dat bovenaan de ranglijst staat zal plotseling meer toeschouwers (“echte” fans) trekken. Maar dat is tegelijkertijd ook het moment waarna het eigenlijk alleen maar slechter kan gaan. Beleggers gedragen zich niet anders dan supporters van een voetbalclub. Ook zij kopen eerder een aandeel dat al een flinke stijging achter de rug heeft (“dat aandeel gaat lekker!”) dan dat het geld wordt gestoken in een aandeel dat een enorme tik heeft gehad. We vergeten daarbij vaak dat er eigenlijk maar één universele beurswijsheid is: “buy low, sell high”.
[blackbirdpie url="http://twitter.com/#!/wmiddelkoop/status/182387043714875393"]
Dit is toch, afgezien van dividend uiteraard, de enige manier om geld aan aandelen te verdienen. In de praktijk lukt het nooit om een aandeel op het laagste punt te kopen (gemeten over een bepaalde, arbitraire periode). Daarnaast zul je er net zo min in slagen om het aandeel op de hoogste koersniveau te verkopen. Waar het daarom in de kern om draait is dat je een bepaald fonds durft op te pakken in een periode dat de meeste beleggers er kennelijk geen goed gevoel bij hebben (minder vraag en dus een lagere koers) en er weer uitstapt op het moment dat de kopers zich verdringen. Deze strategie staat in het kort bekend als “contrair handelen”.
De Amerikaanse zakenbank Goldman Sachs heeft zich woensdag erg positief uitgelaten over aandelen door te stellen dat aandelen een beter rendement zullen opleveren dan staatsobligaties. ”Gezien de huidige waarderingen, denken wij dat het tijd is om ‘long good bye’ te zeggen tegen obligaties, en de ‘long good buy’ voor aandelen te omarmen, omdat we denken dat ze in de komende jaren een stijgende lijn in gaan zetten”, aldus Goldman Sachs. Ik deel deze conclusie. In een wereld vol met (overheids)schulden, moet men niet gek opkijken als vroeger of later de belangen van de schuldeisers verkwanseld gaan worden. Of dit nu gebeurt door een afgedwongen afschrijving (zoals bij de Griekse staatsschuld) of in de vorm van oplopende inflatie door monetaire financiering: de schuldeiser gaat koopkracht inleveren en dat kan fors oplopen. Aandelen verdienen dus de voorkeur boven obligaties, zeker op de iets langere termijn. Het is daarbij wel zaak om die bedrijven te selecteren die goed uit de huidige recessie gaan komen. Daarbij kan het menselijk gevoel overigens wel degelijk een toegevoegde waarde zijn.
Zelf beleg ik ook niet in bedrijven waar ik niet in geloof of waar ik een slecht gevoel bij heb. Zo heb ik onlangs (eigenlijk veel te laat) afscheid genomen van ING in mijn portfolio. Over ING zou ik kan een aparte column kunnen schrijven, maar in het kort denk ik dat het bedrijf met veel interne problemen kampt, een te hoge “overhead” kent en dat de aanstaande scheiding tussen bank- en verzekeringstak ook niet gaat helpen. De “long good buy” geldt uiteraard niet alleen voor individuele aandelen, maar ook voor goed presterende en hoog aangeschreven aandelenfondsen.
Blijft natuurlijk de vraag, wanneer instappen? Persoonlijk kijk ik naar de koersontwikkeling van de laatste drie tot vijf jaar. Als een aandelenfonds rond de hoogste koers over die periode noteert, ben ik zeer terughoudend. Zoals Willem Middelkoop in zijn tweet aangeeft, moet je in dit geval juist niet je gevoel volgen. Beter is het om op een correctie te wachten. Ja, je loopt dan inderdaad het risico om een eventuele verdere rit naar boven te missen. Maar vraag je dan goed af waarom je dan niet eerder in dat fonds bent gestapt. Waarschijnlijk wil je dan toch teveel op je gevoel handelen en je graag bij de ”winnaars” wil scharen. Maar doe het maar eens: probeer het gevoel uit te schakelen en daarnaast ook nog eens “contrair” te handelen. Moeilijk genoeg. Handelen op gevoel is o zo verleidelijk.
