Een nieuwe klap voor het imago Goldman Sachs. Deze week was het weer eens overwerken voor de communicatieafdeling van de zakenbank, want in een ingezonden brief van ex-directeur Greg Smith aan de New York Times omschrijft hij de bedrijfscultuur van de bank als “giftig en vernietigend”. De bank heeft de tijdsgeest even niet mee en staat in de ogen van veel criticasters symbool voor de “greed-is-good-mentaliteit” op Wall Street. Een beetje speculeren met de huizenmarkt, daar zelf beter van worden, schimmige schuldendeals met landen als Griekenland en tegelijkertijd tonnen aan salaris en miljoenen aan bonus uitkeren. Dat is zo’n beetje het beeld van Goldman. De brief van Smith bevestigt dit door de bank neer te zetten als inhalig en waar klanten worden besodemieterd en uitgemaakt voor “muppets”.
Smith’s brief is “talk of the town” op Wall Street. Smith begon twaalf jaar geleden als
trotse medewerker van de zakenbank en schopte het tot hoofd derivaten in Europa, Midden-Oosten en Afrika.
Hij schrijft in zijn brief hoe de cultuur bij Goldman is verpest. Snel de carrièreladder beklimmen doe je
ten eerste door te jagen op zogeheten “axes”, GS-taal voor het overhalen van klanten om te
laten beleggen in fondsen waar de bank zelf vanaf wil omdat ze er zelf te weinig winstpotentieel in zien.
Troep voor zoveel mogelijk geld verkopen dus. ”Noem me ouderwets, maar ik hou er niet van om mijn
klanten producten te verkopen die niet goed voor ze zijn”, aldus Smith.
Twee: jaag op “olifanten”, ofwel haal zo veel mogelijk klanten binnen en handel op een wijze
die de bank het meeste oplevert. De derde manier om snel hogerop te komen is jezelf te positioneren in een
“slecht verhandelbaar, ondoorzichtig product met een afkorting van drie letters”. Het bedrijf
zal hier ten onder aan gaan, denkt Smith. “Ik snap niet dat het senior management de fundamentele
waarheid niet onder ogen wil zien: als klanten geen vertrouwen meer in je hebben, stoppen ze met zakendoen
met je. Dan maakt het niet uit hoe slim je bent.”
Volgens Smith worden klanten met grote regelmaat “muppets” genoemd die ze vervolgens - vrij vertaald - een oor aannaaien (“ripping eyeballs out”) of niet moeten zeuren naar gewoon moeten dokken (“getting paid”). “Het is vandaag de dag gebruikelijk dat een junior analist derivaten vraagt: Hoeveel hebben we aan die klant verdiend? Ik maak me hier zorgen over, want het is een reflectie van hoe onze leiders hoe zich gedragen.” Hij hoopt dat zijn brief een ”wake-up call” voor de raad van bestuur van Goldman is. “Maak de klant weer het speerpunt van het bedrijf. Zonder klanten verdien je geen geld en zou je in feite niet eens bestaan. Snoei al het moreel failliete personeel hoeveel geld ze ook voor de bank verdienen”, geeft hij als advies mee.
Goldman reageerde woensdag officieel dat ze zich niet konden vinden in de woorden van Smith en dat deze niet overeenkomen met de waarden of cultuur binnen de firma en dat werknemers zich inzetten voor de klanten. Voor de rest geen commentaar, al er is een “uitgelekte” memo in het bezit van de Wall Street Journal. Het Amerikaanse persbureau Bloomberg kwam vandaag met een hoofdredactioneel artikel waarin wordt gesteld dat Smith niet zo naïef moet doen en bankieren nou eenmaal geen liefdadigheidswerk is. De kop luidt dan ook snerend: “Ja meneer Smith, bij Goldman Sachs draait het allemaal om geld verdienen“. Bloomberg lijkt het punt van Smith niet te begrijpen: geld verdienen is prima, maar niet ten koste van de klant. Opvallend zijn ook de reacties van de lezers die het hoofdredactionele commentaar tot op het bot afkraken.
“The Bloomberg editorial staff must think we’re all muppets…”
“Come on, Bloomberg editors. This is a trashy editorial if I ever read one”
“I didn’t realize Bloomberg hired angry 13 year olds to be Editors”
Dan nog de lachwekkende reactie van concurrent JP Morgan. Topman Jamie Dimon schrijft in een memo aan zijn personeel vooral geen misbruik te maken van de situatie bij GS, “maar zich te richten op het versterken van de eigen waarden en normen”. Met andere woorden: laten wij zelf maar niet zo’n grote mond open trekken, bij ons is het ook geen rozengeur en maneschijn. Een andere reden kan er niet zijn. Anders ben je een beroerde topman. De eerste ondernemer die niet graag in het nagelaten gat van de grote concurrent wil springen moet ik nog tegenkomen.
De brief van Smith is zo “hot” dat er inmiddels ook parodieën circuleren. Zo kwam Borowitz Report met een “officiële reactie” waarin de bank verheugd is om te kunnen mededelen dat Joseph Kony (oorlogsmisdadiger uit Oeganda, red.) wordt aangewezen als Smith’s opvolger. De Daily Mash publiceerde een ingezonden brief van Darth Vader uit de filmreeks Star Wars waarin hij afscheid neemt van The Evil Empire.
“The Empire changed the way it thought about leadership. Leadership used to be about ideas, setting an example and killing your former mentor with a light sable”
De Britse klokkenluider Geraint Anderson, beter bekend als ”Cityboy”, noemt de brief van Smith de zoveelste nagel aan de doodskist voor Goldman Sachs. Hij noemt het een shock “dat iemand uit het eigen bedrijf zo naar buiten is getreden om dit openlijk de bediscussiëren”. Volgens Anderson kan deze brief de reputatie van de bank op de lange termijn beschadigen. “Maar, onderschat nooit Goldman Sachs. Dit is een bedrijf dat overleeft en zich kan aanpassen.” Het is maar de vraag hoeveel klanten die lezen dat ze “muppets” zijn en de verkeerde beleggingen in de maag gesplitst krijgen daadwerkelijk zullen opstappen. Want Smith raakt hier wel degelijk een gevoelig punt: hoever kun je gaan voordat de klanten het geld weghalen en verhuizen naar iemand met een minder slechte naam en hopelijk betere service. Het is de klant die over je lot beschikt. Mochten die het in hun hoofd halen massaal hun middelvinger op te steken en geld weg te halen dan is het snel gebeurd met iedere bank, zelfs met Goldman.
Het is voor Goldman te hopen dat de brief van Smith inderdaad iets heeft losgemaakt binnen het bestuur van de zakenbank. De praktijken die Smith beschrijft zijn redenen waarom mensen zo boos zijn op Wall Street en de bankensector. Toen Lloyd Blankfein een aantal jaar geleden zei dat hij “gewoon een bankier was die God’s werk doet”, was dat natuurlijk de goden verzoeken. Goldman is sindsdien de kop van jut, maar staat voor een groot deel van de sector waar geld binnenharken belangrijker is dan het welzijn van de klant. Het inhalige, het grote graaien en het voor veel salaris plus bonus risicoloos spelen met het geld van anderen en bij de overheid de hand ophouden als het misgaat. Het is niet meer te verkopen. Bankieren moet vooral weer erg saai worden, te beginnen met Goldman.