De Amerikaanse stad Stockton met zo’n 300.000 inwoners in de staat Californië is failliet. Sinds dinsdag lost Stockton zijn leningen niet meer af. De gemeente en ontwikkelaars staken zich zwaar in de schulden om een luxe hotel, een jachthaven, een sportarena en een promenade te bouwen. Het is het grootste gemeentelijke faillissement in de geschiedenis van de VS.
De stad Stockton, zo’n 100 kilometer van San Francisco, is als sinds maart dit jaar in gesprek met zijn geldschieters onder de nieuwe zogeheten AB 506-wet, een maatregel van de staat Californië waarbij eerst moet worden bemiddeld voordat een herstructurering van de schulden plaats kan vinden. Het was de eerste keer dat deze wet werd toegepast. Critici noemen de wet doordat het bemiddelen lang duurt “martelend” en er verscheen een kritisch rapport met de titel “dood door duizend vergaderingen”. Afgelopen maandag om middernacht werden de bemiddelingen tussen Stockton en zijn crediteuren afgerond. Vandaag is voor de stad de “Chapter 9 protection” van de Amerikaanse federale overheid in werking getreden en is de stad nu officieel failliet.
Bankruptcy code
Het Amerikaanse Congres voegde dit negende hoofdtuk in 1937 toe aan de zogenoemde “bankruptcy code” waardoor gemeenten bescherming krijgen van de Amerikaanse overheid bij een faillissement. Sinds de wet is ingevoerd is er 640 een beroep op gedaan. Vorig jaar waren er 13 gemeentes die een aanvraag indienden, een jaar eerder waren er dat nog zes. Ter vergelijking: ongeveer 1,5 miljoen Amerikanen vragen jaarlijks een faillissement aan en zo’n 50.000 bedrijven.
Stockton leende in de goede tijden - van 2000 tot 2006- miljoenen dollars om de stad te verfraaien. Neil Diamond werd ingevlogen voor een concert om het beging van betere tijden in te luiden. De huizen in de stad werden verkocht met hoge hypotheken. Ook de inwoners van de stad kochten op krediet nieuwe huizen aan de rand van de stad.
Foreclosures
Toon de huizenboom in de VS eindigde, werd Stockton hard getroffen de tweede stad in het land met de meeste “foreclosures” (gedwongen huisverkoop bij het niet meer betalen van de hypotheek). Daarnaast zag de gemeente de inkomsten uit vastgoedbelastingen compleet opdrogen en niet meer aan zijn verplichtingen kon voldoen.
In een desperate poging een faillissement af te wenden, bezuinigde de gemeente de afgelopen drie jaar $90 miljoen. Dat geld werd bij elkaar geharkt door bijvoorbeeld het budget van de politie met een kwart te verminderen en die van de brandweer met 30%. Alle gemeente-ambtenaren werden gekort op het salaris. Ondanks alle bezuinigingen komt de stad sinds 1 juli van dit jaar nog altijd $26 miljoen tekort en dus was het deze week afgelopen.
Bedroefde stemming
De vergaderingen van de gemeenteraad werden de laatste tijd druk bezocht en erg onrustig, maar deze week was het relatief rustig en de stemming bedroefd schrijft de LA Times. De bewoners die dinsdag bij een zogenoemde “standing room-only” het woord kregen begonnen bijna allemaal met de zin: “Ik ben hier geboren en getogen.” Ondanks de 300.00 mensen is Stockton een plaats waar de mensen elkaar goed kennen. De sprekers namen het in de meeste gevallen op voor een ander om in ieder geval de ziektekostenverzekering voor gepensioneerden met een ziekte in stand te houden.
De bezuinigingen in de stad raken gemeente-ambtenaren en gepensioneerden in de stad het hardst. Door de bezuinigingen op de politie is het aantal inbraken en andere criminele activiteiten ondertussen fors gestegen. Betty Garcia, die samen met haar man eigenaar is van juwelierszaak in de stad, zegt in The State dat de buurtbewoners inmiddels besloten hebben om samen de eigen buurt te gaan bewaken door het gebrek aan actie van de politie.
“We horen elke nacht schoten. Het is alsof de trein voorbij komt, je went eraan. De mensen bellen de politie niet eens meer.”
Experts hebben nog geen duidelijk beeld wat onder de nieuwe wet de volgende stappen zijn voor Stockton en de gevolgen zijn voor de rest van de staat. Andere steden in Californië zijn eveneens hard geraakt door het barsten van de huizenbubbel maar wachten of de maatregelen die nu voor Stockton worden genomen een genezende werking hebben, of de situatie nog verder verslechterd.
- De Telegraaf schreef begin juni over “Het wonder van Pittsburgh” waarin de verslaggever aangeeft dat er hoop is voor steden na een leven aan de afgrond
